Artikel: Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
Artikel: Boete zonder schuld 1
Artikel: Boete zonder schuld 2
Website: Arbeidsinspectie
Wat is de Arbeidsinspectie?
De Arbeidsinspectie valt onder het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De Arbeidsinspectie is de controlerende en handhavende instantie op het gebied van arbeidsomstandigheden (en illegale arbeid). Op grond van de Arbowet is de Arbeidsinspectie bevoegd om bij overtreding van de arbowet een bestuurlijke boete op te leggen (beleidsregel 33).
Wat doet de Arbeidsinspectie?
De Arbeidsinspectie ziet erop toe dat werkgevers en werknemers zich houden aan wet en regelgeving, met name de Arbowet en de Arbeidstijdenwet. Verder onderzoekt zij arbeidsongevallen, komt zij in actie na klachten of tips en verricht zij onderzoek hoe het beleid in de praktijk uitwerkt. De arbeidsinspectie controleert meestal per bedrijfstak in zogenaamde inspectieprojecten. Zij richt zich steeds meer op misstanden waarbij bedrijven die niet meewerken duidelijk en consequent worden aangepakt; ook individuele werknemers kunnen worden beboet of vervolgd. De inspecteurs hebben opsporingsbevoegdheid en beschikken zowel over strafrechtelijke (proces-verbaal) als bestuurlijke instrumenten (afspraken, eisen tot naleving, stilleggingsbevelen en bestuurlijke boete). De bestuurlijke boete bestaat sinds 1 november 1999.
De allereerste punten waarop bij een inspectie meestal gelet wordt zijn:
- Is er een risico-inventarisatie en -evaluatie en een plan van aanpak opgesteld?
- Worden de persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt die noodzakelijk zijn voor de werkzaamheden (veiligheidsschoenen, oordoppen, etc.)?
- Is de bedrijfshulpverlening goed geregeld, is er een noodplan, zijn de nooduitgangen vrij?
Vervolgens wordt ter plaatse bekeken of men zich ook daadwerkelijk aan de regels houdt.
Waar kan ik de Arbeidsinspectie vinden?
De Arbeidsinspectie heeft één centraal adres voor meldingen, tips en klachten.
De (adres)gegevens zijn:
Postadres:
Arbeidsinspectie
Postbus 820
3500 AV Utrecht
arbeidsinspectie@minszw.nl
Telefoon: 0800 – 270 00 00
Fax: 070 – 333 61 61
www.arbeidsinspectie.nl
Arbeidsinspectie en podiumkunsten
Omdat de overheid ook wel beseft dat eigen verantwoordelijkheid al snel op zijn grenzen stuit als er geen toezicht is, is er een actief handhavingsbeleid van de Arbeidsinspectie. De AI is formeel een opsporingsdienst. Iedere werkgever moet Arbeidsinspecteurs te allen tijde toegang tot het werk verlenen. Bij ernstig gevaar kan de AI het werk stilleggen, bij minder ernstig gevaar kan de AI corrigerend optreden. Tekortkomingen c.q. overtredingen kunnen gevolg worden door een boete. Sinds de Arbowet van 1998 kent de AI drie bestuursrechtelijke boetes:
- beboetbaar feit (na een waarschuwing kan een boete volgen)
- direct beboetbaar feit (de tekortkoming leidt direct tot een boete)
- ernstig beboetbaar feit (vanwege het ernstige gevaar direct een stillegging en boete).
Na twee keer boete op hetzelfde feit (recidive) is er sprake van een misdrijf. Een misdrijf wordt door de AI gemeld aan het Openbaar Ministerie, het OM beslist over eventuele vervolging. Een volledig en gedetailleerd overzicht van beboetbare feiten en de hoogte van de boetes is te vinden op de website van het Ministerie van SZW, www.arbeidsinspectie.nl.
De wijze waarop de AI de wet handhaaft gebeurt actief en reactief. Reactief betekent dat de AI in actie komt naar aanleiding van klachten, tips of ongevallen. Actief houdt in dat de AI inspectieprojecten organiseert waarbij aangekondigd of onaangekondigd theaters en voorstellingen bezocht worden. Het eerste inspectieproject Podium 1 liep midden jaren ’90 en was gericht op de ernstigste risico’s en het creëren van arbobewustzijn. Podium 2 was een inspectieproject eind jaren negentig, toen het Arbo Handboek er lag en arbocoördinatoren benoemd waren. Podium 2 was gericht op: máák die RI&E en dat plan van aanpak, geef vorm aan het arbobeleid. Najaar 2001 stond Podium 3 op het programma. Deze inspectieronde controleerde of de gemaakte afspraken ook daadwerkelijk nagekomen worden.
De branchebrochure van de arbeidsinspectie
Vanaf ongeveer medio 2006 is de werkwijze van de arbeidsinspectie gewijzigd. In het verleden werden volgen een vooraf bekende planning inspecties uitgevoerd. Bij veel organisaties was (en is) weinig kennis op het gebied van wetgeving aanwezig en was het niet duidelijk aan welke eisen voldaan moest worden. Bij de nieuwe werkwijze start de arbeidsinspectie voor aanvang van een inspectieronde eerst met het geven van voorlichting. Voor deze voorlichting wordt gebruik gemaakt van zogenaamde branchebrochures. In deze brochures wordt relevante regelgeving uitgelegd en wordt een beschrijving gegeven van de relevante risico’s voor een branche. Op basis van deze brochure vindt vervolgens inspectie plaats. Het is de verwachting dat in de branchebrochures zoveel mogelijke verwezen zal gaan worden naar de arbocatalogi die zijn opgesteld in een branche.